Realizacja warsztatów astronomiczno – fizycznych w ramach Akademii Astronomii i Fizyki

Uczniowie Wirtualnej Akademii Astronomii (działającej przy Uniwersytecie Opolskim) i Liceum Richelieu w Odessie, spotkali się na wspólnych warsztatach naukowych astronomiczno – fizycznych.
Wspólne pasje związane z fizyką i astronomią oraz chęć poznania wzajemnej kultury pozwoliły na stworzenie ciekawego programu warsztatów. Tematyką grupy Polskiej było bezpieczeństwo energetyki jądrowej XXI wieku. Szczególnie, że właśnie mija ponad 30 lat od wielkiej awarii elektrowni jądrowej w Czarnobylu. 26 kwietnia 1986 roku świat był świadkiem jednej z najstraszniejszych katastrof w historii ludzkości – awarii w Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej. Na Międzynarodowej Skali Zdarzeń Jądrowych (INES) otrzymała siódmy najwyższy poziom zagrożenia. Głównym radioaktywnym izotopem podczas awarii w Czarnobylu był Cez-137 i stront – 90. Właśnie mija czas połowicznego rozpadu tego niebezpiecznego pierwiastka. Staje się więc on materiałem niezagrażającym ludzkość. Wokół awarii powstało wiele mitów. W latach 2014 – 2015 przeprowadzono monitoring promieniowania jonizującego na terenie województwa podkarpackiego i zebrano wyniki w raporcie.  Młodzież postanowiła wykonywać badania i wyjaśnić wszelkie nieścisłości, aby nie miały negatywnego wpływu na poglądy i rozwój energetyki jądrowej. Ponieważ otrzymano informacje, że promieniowanie w Czarnobylu jest mniejsze niż w Polsce zgodnie ze słowami dr inż. Andrzej Strupczewskirgo, prof. Narodowego Centrum Badań Jądrowych (Wywiad) . Młodzież postanowiła zbadać promieniotwórczość Bieszczad i Podkarpacia, aby sprawdzić czy na tych terenach występuje jakiekolwiek niebezpieczeństwo związane z promieniowaniem jonizującym. Uświadomić należy społeczeństwu o istnieniu promieniotwórczości naturalnej. Nie musi być katastrofy aby materiały wykazywały aktywność promieniotwórczą.
Polska grupa zdobywała wiedzę jeszcze przed realizacją warsztatów podczas konferencji młodzieżowej Energetyka jądrowa XXI wieku, która odbyła się w ramach XVII Opolskiego Festiwalu Nauki. Ukraińska grupa, przed przyjazdem do Polski intensywnie pracowała nad zagadnieniami z astronomii. Część osób brała udział w konkursach astronomicznych i astrofizycznych. Reprezentowała duże doświadczenie obserwacyjne i astrofotograficzne.
W dzień realizowano wyjazdy studyjne i wyjścia pomiarowe aby uzyskać jak najwięcej punktów pomiarowych. Pierwszy z wyjazdów odbył się do Rzepiennika Biskupiego do dr Bogdana Wszołka, który posiada w Obserwatorium Astronomicznym Królowej Jadwigi prywatne radioteleskopy. Wykonano pomiar aktywności Słońca oraz poziom promieniowania jonizującego na terenie Obserwatorium. Wykonano również pomiar na wysokości 22 m przy radioteleskopie ustawionym na metalowej konstrukcji.
Zmierzono również promieniotwórczość terenów wokół Ośrodka Edukacyjno-Wypoczynkowego w Przysietnicy k. Brzozowa na ziemi i za pomocą drona na różnych wysokościach, aby sprawdzić zależność poziomu promieniowania od wysokości.
Wybrano się również pieszo do Brzozowa. W Starej Wsi zmierzono tereny Muzeum Jezuitów. Sprawdzając czy przy fontannie wzrośnie natężeniem promieniowania beta.
Ponieważ w przeszłości duży powodzeniem cieszyły się naczynia z domieszką radu produkowane m.in. w Krośnie postanowiono pojechać do Krosna i sprawdzić czy naczynia ten są obecnie dobrze zabezpieczone, i czy nie są niebezpieczne dla zdrowia. Przy okazji zapoznano się z technikami wytwarzania naczyń i dekoracji szklanych.
Zorganizowano również wyjazd w Bieszczady. Rozpoczęto od wizyty w Elektrowni wodnej na Solinie, jako alternatywy do energetyki jądrowej. Niestety, ze względów bezpieczeństwa nie pozwolono wnieść na teren elektrowni mierników. Zmierzono aktywność promieniowania jonizującego na tamie Solina, co wzbudzało wśród przechodniów duże zainteresowanie. Następnym punktem badawczym taras widokowy  Polańczyk i mała bieszczadzka miejscowość Cisna. Po krótkiej przerwie obiadowej skierowano się do Wodospadu Ostrowskich nieopodal Wetliny i do najdalej wysuniętego punkt Bieszczadzkiej wyprawy Przełęcz Wyżna, z której młodzież mogła zaobserwować Połoninę Wetlińską i Caryńską. W każdym punkcie wykonano pomiary licznikiem Geigera Mullera.
Podsumowanie prac badawczych zaprezentowano na Młodzieżowym Seminarium Naukowym. Młodzież wygłosiła wykłady związane z energetyką jądrową i obiektami głębokiego nieba. Seminarium podzielone było na sekcję fizyczną i astronomiczną. Część astronomiczną rozpoczęła Vlada Marsakova wykładem inauguracyjnym p.t. Obserwacje gwiazd zmiennych – jak i po co?. Wygłoszone zostały 2 referaty z astronomii: S. Kreminska p.t. Obserwacje układów podwójnych na astrocampe „Variable-2019”; i D. Deordiev p.t. Obserwacje fotometryczne i spektroskopowe Cefeid na Astrocampe „Variable-2019”. Referaty część fizycznej wygłosiła M. Wilczyńska p.t. Promieniotwórcze działanie na organizm i P. Golasz p.t. Ludzie nauki zajmujący się zagadnieniami promieniotwórczości.
Wyniki przeprowadzonych badań zaprezentowano podczas wystawy w Domu Kultury w Brzozowie, na którą przybyli mieszkańcy Starej Wsi, Brzozowa i okolic. Wystawie towarzyszył koncert grupy Jazzowej i występ dzieci i młodzieży z Domu Kultury w Brzozowie. Wyniki wykazały, że nie trzeba niepokoić się wysokością poziomu promieniowania, które nie przekraczało norm w żadnym z badanych punków badawczych. Koncert zaprezentowany w Domu Kultury w Brzozowie był na wysokim poziomie i zachwyciły ukraińską i polską publiczność.
Będąc na Podkarpaciu nie mogło zabraknąć wizyty w Rzeszowie. Rozpoczęto ją nietypowo bo wykładem na Politechnice Rzeszowskiej, Jana Mamczura. Tradycyjnie wykonano pomiary wysokości promieniowania jonizującego w stolicy województwa podkarpackiego. Było to również okazja, do zaprezentowanie kultury i tradycji Podkarpacia i Polski gościom z Ukrainy. Przewodni oprowadził wszystkich uczestników, prezentując ciekawe zakątki Rzeszowa oraz przedstawił możliwości edukacji w Rzeszowie.
Podczas całego pobytu na warsztatach astronomiczno-fizycznych uczestnicy w dzień prowadzili badania wysokości promieniowania jonizującego, a wieczorem i w nocy obserwacje astronomiczne. Obserwacje były prowadzone niezależnie od innych, ciekawych zajęć wieczornych.
Wieczorami była okazja do wspólnej prezentacji swojej kultury. Odbyły się 2 dyskoteki: jedną przygotowywała grupa polska drugą ukraińska. W szczególny sposób uczczono Święto niepodległości Ukrainy, podczas którego grupa ukraińska przygotowała występ instrumentalno-wokalny.
Zorganizowano dwa ogniska. Na jednym z nich uczestnik grupy polskiej zaprezentował „Taniec z ogniem” i przeprowadził warsztaty z kuglarstwa.